مهندس نوين از فرزندان خلف آذربايجان است كه قريب به ۸ سال در سمت شهردار كلان شهر تبريز به شهر و شهروندان خدمات شايسته‌اي را انجام داد او توسعه را به مفهوم علمي آن معني بخشيد و برنامه‌ريزي در اولويت كاري ايشان جايگاه خاصي داشت به طوري كه دو برنامه پنج ساله تبريز ۹۰ و تبريز ۹۵ حاصلي از انديشه‌هاي توسعه‌اي اوست كه برنامه پنج ساله اول اجرا و برنامه پنج ساله دوم كماكان در حال اجراست.
نوين از پايتخت رفتگان در پايتخت ماندگار شده نبود او بعد از بيست سال اقامت در تهران تبريز را انتخاب كرد تا بدهي‌هايش را به شهر و شهروندانش پس دهد او خود را مديون شهرش ميدانست و ميداند و احساس مي‌كرد به هر طريق ممكن بايد دينش را به زادگاهش ادا نمايد و به همين منظور در آن فضاي ملتهب شهري سال ۸۴ كه شوراي دوم درگير مسايل في مابين بودند و تا جائي كه انحلال شورا مطرح بود و هر كسي اين كشتي طوفان‌زده را به سوئي مي‌كشيد و تنها يك و نيم سال از عمر شوراي دوم باقي بود او با احساس وظيفه و دين آستين‌ها را بالا زد و ناخدائي اين كشتي را به عهده گرفت و چه خوب ناخدائي كرد در مدت هشت سالي كه بود. حيفمان آمد يادي از او نكنيم كه به تصورش نيايد ما و تبريز او را و كارهايش را فراموش كرده است درخواست ديداري كرديم و به سراغش رفتيم با روي باز ما را پذيرفت و نه تنها كه پذيرفت بلكه شادمان از اينكه فراموش نشده است.
برنامه‌ريزي و توسعه علمي اولويت كاري مهندس نوين بود
ايران اقتصاد مصاحبه‌اي اختصاصي با مهندس عليرضا نوين ترتيب داد و سوالات متعددي از گذشته، كارهاي انجام شده و نشده و تا آنجا پيش رفتيم كه به خارج از استان و برون‌مرزها نيز سري زديم و نظرش را درباره توافق هسته‌اي ، چالش‌هاي پيش رو و معضل بيكاري جويا شديم و آنچه كه در ذيل مي‌آيد حاصل اين گفتمان صميمي است.
انتظار و نوين
قبول مسئوليت در سال ۸۴ با توجه به جو موجود كار ساده‌اي نبود
مهندس نوين مي‌گويد: در سال ۸۴ در آن شرايط و فضاي خاص تبريز با هدف تثبيت توسعه پايدار شهري و با شهروند محوري به شهرداري ورود كردم نگاهم بيشتر معرفي تبريز و توان‌منديهاي آن بود به عبارت ديگر نگاه فرهنگي اجتماعي از اولويت‌هاي كاري من بود شهردار سابق تبريز به برگزاري هفته‌هاي فرهنگي در داخل و خارج از كشور صرفا به منظور مطرح نمودن تبريز و هويت آن اشاره نموده و در اين راستا به هفته‌هاي فرهنگي برگزار شده در تركيه، آلمان، تاجيكستان، اصفهان، مشهد و تهران اشاره نموده و بر معرفي پتانسيل‌هاي بالاي تبريز تاكيد دارد در اين زمينه خواهر‌خواندگي استانبول ـ باكو ـ غازان و چين را نام مي‌برد و اين ارتباطات را در معرفي جايگاه فرهنگي تبريز در برون‌مرزها بسيار موثر و كارساز ميداند.
مهندس نوين در زمينه تاسيس ۶ تالار ازدواج آسان براي جوانان در تبريز با ظرفيت پذيرائي ۲۰۰ نفر و با هزينه بيست هزار تومان براي هر مهمان اشاره دارد و از شركت شهردار در اين قبيل عروسي‌ها و اهداء سكه به عروس و داماد و تبريك اين عروسي اشارتها دارد و مآلا اين امر را بر ترغيب جوانان به ازدواج و با ارائه مقدماتي تسهيلات لازم براي عروسي كارساز ميداند.
شهردار تبريز به تجهيز و ترتيب ۳۰۰۰ صندلي در تالارهاي متعدد احداث شده در تبريز براي شهروندان اشاره مي‌كند و تالارهاي انديشه، شمس تبريزي و الغدير را نام مي‌برد و مركز بزرگ فرهنگي خاوران را مطرح مي‌كند كه اخيرا افتتاح شده است.
مهندس نوين از شكايات متعدد مسافرين تبريز از بسته بودن مساجد و گله‌مندي آنها حكايت‌ها دارد و به همين منظور آستين‌ها را بالا زده و ۳۰ مسجد شبانه‌روزي را براي اداي واجبات مهيا مي‌بيند شهردار سابق توجه ويژه‌اي به مسايل فرهنگي جامعه داشته و به همين نيت يك مركز ترك اعتياد در حد يك هتل دو ستاره به خاطر اين موضوع تدارك ديده و اعتبار دارو و درمان اين معتادان نياز به حمايت براي ترك اعتياد اينها را تامين و كلا معتادان را مطرود اين جامعه نمي‌داند بلكه اعتقاد دارد اينها مريض هستند و مريض بايد مداوا شود .
شهردار مناسب‌سازي محيط براي معلولين، جانبازان و سالخوردگان كه قريب به ده درصد جامعه تبريز را تشكيل مي‌دهند اشاره كرده و اختصاص اتوبوس‌هاي مخصوص معلولين و سالخوردگان و همچنين تاكسي‌هاي پيامكي مخصوص براي اين قشر را از كارهاي ضروري و ارزشمند ميداند.
مهندس نوين با توجه به رشته تحصيلي خود شهرسازي، بحث گسترش و توسعه معماري اسلامي ايراني را ضروري دانسته و به همين منظور در ساختمان جديد شهرداري تبريز در چهارراه ابوريحان اين امر را به عنوان يك حركت سمبوليك لحاظ كرده است.
از اقدامات فرهنگي ماندگار شهردار سابق تاسيس ۷۰ كتابخانه در مناطق مختلف شهر است و به موازات يادمان شهدا در ۱۵ نقطه بمباران شده تبريز بوده ، او اين حركت را زنده نگه داشتن خاطرات جنگ و يادماني بر ۴۷۰۰ شهيد زنده اين شهر ميداند. هماهنگ با اين اقدامات ماندگار احداث يادمان شهدا در بلنداي كوه عينالي تبريز و حسينيه شهدا در گلزار شهداست و همچنين سقاخانه‌هاي شهدا در نقاط مختلف شهر بنام شهدا ، همچنين تهيه و نصب صد تنديس از مفاخر آذربايجان در نقاط مختلف شهر قابل ذكر است.
مهندس نوين به انجام جشنواره‌هاي تابستاني متعدد شامل شعر، عكس، موسيقي، كاريكاتور در تبريز اشاره كرده و مي‌گويد قبل از سال ۸۴ از اينگونه برنامه‌ها خبري نبود و ما به خاطر تحقق اين جشنواره‌ها هزينه‌ها داديم و رنج‌ها برديم.
شهردار سابق تبريز از حمايت كامل خود از اجراي مصلاي حضرت امام در تبريز كه در نوع خود بي‌نظير است نام برده و به احداث بوستان قرآن كه مملو از آميزه‌هاي قرآني است اشاره دارد و احداث پارك اوتيسم براي كودكان مريض را با مربيان كارآزموده كاري ارزشمند ميداند. يادمان شمس تبريزي در باغ گلستان تبريز و ترتيب خريد و تجهيز و تكميل خانه‌اي براي هنرمندان ، احداث ۷ پارك بانوان ، ترتيب تشكيل همايش‌هاي يادواره و بزرگداشت استاد شهريار، مولانا، پروين اعتصامي، آيت اله ميرزا جواد ملكي تبريزي، تمليك و تجهيز كتابخانه ملي تبريز را پاسخي به توان‌منديهاي مردم نجيب تبريز و قدرشناسي از آنها ميداند.
مهندس عليرضا نوين
سازمان ملل متحد با توجه به كارهاي زيست محيطي انجام شده در تبريز اين شهر را «شهر پاك» اعلام كرد
مهندس نوين به معيارهاي محيط زيستي انجام شده در تبريز كه مورد توجه سازمان ملل متحد قرار گرفته و اين شهر را در رده شهرهاي پاك جاي داده اشاره مي‌كند و مي‌گويد سازماندهي زيست محيطي ميدان چائي به طول ۱۸ كيلومتر و تخليه نخاله جات، از بين بردن انواع حيوانات موذي و تبديل اين ۱۸ كيلومتر به يك محيط امن و سالم و پاك را از كارهاي شاخص دوران خدمتي خود ميداند و به برنامه پيش‌بيني شده آب‌رساني به اين رودخانه به مقياس ۴ مترمكعب در ثانيه از سد شهيد مدني اشاره مي‌كند و حتي مي‌گويد برنامه داشتيم كه اتوبوس دريائي در طول شهر در مسير رودخانه راه‌اندازي كنيم شهردار سابق تبريز گله‌مند است كه دولت قبلي به تعهداتش در آب‌رساني به اين پروژه عمل نكرد.
نوين از ديگر شاخصه‌هاي توسعه شهر تبريز را انتقال كشتارگاه از داخل شهر به بيرون شهر ميداند و به موازات آن احداث زباله‌گاهي پيشرفته براي جمع‌آوري زباله به طريق مكانيزه كه پاسخگوي ۵۰ سال آينده براي تبريز است را طراحي زيرساختي پايه‌اي ميداند كه علاوه بر حل مشكل زباله شيرابه‌هاي آن نيز تسويه و مجددا براي تامين آب فضاي سبز تبريز مورد استفاده قرار مي‌گيرد فضاي سبزي كه سرانه آن در سال ۸۴ هشت مترمربع بوده و اينك ۱۵ مترمربع است.
مهندس نوين به احداث روگذر و زيرگذر‌هاي متعدد اشاره داشته ولكن روگذر و زيرگذر را ملاك توسعه شهر نمي‌داند بلكه كارهاي فرهنگي و زيربنائي و زيست محيطي را ملاكي براي شهر پاك و توسعه يافته مي‌انگارد شهردار كلان شهر تبريز از عدم امكان ساماندهي بافتهاي فرسوده شهر سخني به ميان آورده و مي‌گويد حدود ۲۵۰۰ هكتار بافت فرسوده داريم كه ۳۵۰ هكتار آن ساماندهي گرديده كه شامل چهارراه شهيد بهشتي، گلستان، ميار ميار، شمس تبريزي، محل پروژه ترمينال، چوخورلار بوده و بقيه را متاسفانه نتوانستيم كاري كنيم اين معضل عظيم را دولت به وزرات راه و شهرسازي محول كرد آنها هم ۸۰ هكتار جهت عمليات از ما تحويل گرفته و متاسفانه كاري هم انجام ندادند . شهردار بار ديگر هشدار مي‌دهد اگر زلزله‌اي شود نزديك به ۱۰۰ هزار نفر در اين مناطق زير آوار مي‌مانند.
نوين از طرح تفصيلي تبريز و تهيه و رونمائي آن در سال ۹۱ سخن مي‌گويد و به اتمام طرح جامع و راهبردي شهر اشاره مي‌كند و مشخص شدن مناطق امن، نيمه امن و ناامن شهر را امر بسيار مهمي مي داند.
و اما كارهايي كه مي خواستيم انجام دهيم و نشد!
در اين قسمت از مصاحبه مهندس نوين به كارهايي كه قرار بود انجام شود و نشد به شرح زير اشاره داشتند:
ـ بافتهاي فرسوده معضل بسيار بزرگي براي تبريز است و مساحتي حدود ۲۵۰۰ هكتار را شامل مي‌شود كه متاسفانه در اجراي آن ما موفقيت چنداني نداشتيم.
ـ سينماها را مي‌خواستيم تجهيز و راه‌اندازي كنيم كه به علت همكاري نه چندان مطلوب ارشاد موفق نشديم.
ـ كاخ موزه ارك تبريز كه نيمه كاره ماند.
ـ راه‌اندازي يك روزنامه وزين سراسري نظير خراسان، قدس و يا شهروند كه توفيق نشد.
ـ ايجاد شهرك سلامت در خاوران پيش‌بيني شده است كه امكان مشاركت آن توسط بخش خصوصي در دوران ما عملي نشد.
ـ مونو ريل گردشگري تبريز را مي‌خواستيم راه‌اندازي كنيم كه نتوانستيم.
ـ پياده‌رو‌سازي از ميدان دانشسرا بطرف حريم بازار در برنامه بود و طرح آن آماده بود ولكن انجامش را توفيق نداشتيم.
ـ برنامه داشتيم در تبريز ده هتل احداث كنيم كه توانمان در حد احداث دو هتل بود ولكن مجوز قريب به بيست هتل آپارتمان را صادر كرديم.
ـ دهكده ورزشي با احداث سالن‌هاي متعدد سرپوشيده و روباز كه بخش خصوصي پيش قدم اجراي آن شد و قرار بود دولت وام ۴ درصدي بدهد كه دولت به تعهدش عمل نكرد و عملي نشد.
ـ احداث موزه دفاع مقدس كه شروع شد و قرار بود كه در سال ۹۲ تمام شود كه نشد و عمليات آن كجدار و مريض پيش مي‌رود.
ـ بنا داشتيم تبريز را شهر هوشمند الكترونيكي كنيم و به همين منظور فيبر نوري بالاي صد كيلومتري داشتيم ولكن عملي نشد.
ـ انتقال زندان به بيرون شهر كه آن هم عملي نشد.
ـ شهر بازي مدرن هم جزو برنامه‌هايمان بود كه نرسيديم.
از شهردار سابق تبريز در مورد توافق هسته‌اي و چالش‌هاي بعد از آن و چگونگي حل معضل بيكاري سوال كرديم.
مهندس نوين شهردار سابق كلان شهر تبريز مي‌گويد ما بايد چنين تصور كنيم كه هنوز هم در تحريم هستيم و الزام هست كه كماكان اقتصاد مقاومتي را پايه و اساس كارهايمان قرار دهيم و مبادا كه از اين تحركات مثبت جان گرفته در اين مسير فاصله بگيريم كه هر آنچه به دست آورديم از مقاومت‌هايمان و ايستادگي‌هايمان در برابر خواسته‌هاي غير منطقي و غير معمول دنيا بوده است.
پولهاي آزاد شده پس از توافق هسته‌اي بايستي صرف توليد و تجيهزات ساختاري كشور شود
امروز هم به هر حال دنيا قبول كرده كه ما صاحب دانش فني هسته‌اي هستيم و دانش هسته‌اي با بمباران از بين نمي‌رود صحه گذاشتن شوراي امنيت سازمان ملل متحد بر اين امر يك رويداد تاريخي بزرگي است كه ايران را و واقعيت ايران را به جهانيان شناساند و حق و حقوق هسته‌اي و دانش هسته‌اي ايران را به رسميت شناخت و اما اين پولهاي بلوكه شده برگشتي بايستي به صندوق ذخاير ارزي واريز شود كه اين يك صندوق تجميع ارزي براي تمام موارد است اين پول قطعا با مديريت عالي كشور در صنعت و توليد و اولويت دوم سلامت و در مرحله بعدي تجهيزات زيربنائي است كه بايد هزينه شود .
مع‌الوصف توافق هسته‌اي ما بايستي اقتصاد مقاومتي را تداوم بخشيم
ما با اقتصاد مقاومتي پيش خواهيم رفت و اين پول را به مسايل معيشتي و رفاه هزينه نخواهيم كرد. فعلا طبق روايت‌هاي مختلف از ۸۰ الي ۱۲۰ ميليارد دلار وارد كشور خواهد شد اگر اين پولهاي وارد شده بغير از امور ساختاري و توليد صرف شود قطعا مسئله خواهيم داشت بعضي‌ها هنوز پول نرسيده تقسيم بر تعداد افراد كشور مي‌كنند و مشخص مي‌كنند كه به هر نفر چقدر مي‌رسد اين تصور باطلي است و اينگونه تصورات باطل ما را از رسيدن به واقعيت‌ها دور مي‌كند.
من در مورد يارانه‌ها هم قبلا گفته بودم كه اين كار درستي نيست ولكن مي‌شود اين پول را جمع‌بندي و بر مبناي مثلا ساكنين تبريز در اختيار استاندار قرار داد تا يكي دو كارخانه بزرگ ماندگار احداث و كلي از بيكاران را صاحب كار دايم نمايد ما به جوانان كارآفرين كمترين پول را در اختيارشان نمي‌گذاريم ولكن ولخرجي‌ها و گشاده‌دستي‌هاي زايد فراوان داريم من در شهرداري از جوانان نخبه حمايت مي‌كردم و جوانان با ارائه كارهايشان در دنيا صاحب رتبه مي‌شدند من اميد فراوان دارم كه توافق هسته‌اي به ما كمك كند و ما در انديشه آن باشيم كه از وابستگي‌هايمان به نفت بكاهيم كه خوشبختانه حركت دولت هم در بودجه‌بندي در اين سمت و سوست. اين دولت در آستانه انتخابات نبايد از اين پول بهره‌برداري غلط بكند مثلا پول تبديل به روغن و برنج و قند و شكر و امثالهم شود تا راي دلخواه تامين شود و بعد چي؟ بعدش آنچه نبايد بشود آن شود!
و اما در مورد مشكل بيكاري و تامين شغل براي بيكاران
نظر من اين است كه ما در اين زمينه مشكل فرهنگي داريم تا زماني كه همه ما از ال جي و سامسونگ و ساير محصولات و كالاهاي خارجي استفاده مي‌كنيم مشكل داريم تمام آسيب ديدگان جهاني و ممالك قبول كرده‌اند كه بايد مدتي روي پاي خود باشند متاسفانه ما در اين انديشه نيستيم وقتي يك آلماني زماني در شهرداري با من ملاقات مي‌كرد گفت جاي تعجب است شما زير پايتان فرشهاي نفيس با ريز ۸۰ مي‌اندازيد و در واقع شما قدم روي چشمان كارگران خود مي‌گذاريد بايد اين فرشها را به ديوار بزنيد.
كار يدي مشكلي ندارد و كسب مدارك دانشگاهي براي بالا بردن شعور اجتماعي است نه استخدام، تا زماني كه جوانان ما بخواهند پشت ميزي شوند ما اين مشكل را خواهيم داشت در شهرداري وقتي جوانان براي كار مراجعه مي‌كردند من مي‌گفتم سه چهار نفري يك شركت تعاوني تشكيل دهيد و من قسمتي از فضاي سبز شهر را براي كاركرد به شما تحويل دهم در پاسخ مي‌گفتند نه ما مي‌خواهيم شما ما را كارمند كنيد و يك مبلغ ولو كمي را بطور ثابت بما بدهيد به نظر من اين تنبلي است جوانان ما و بخش خصوصي بايد كار كنند ، رقابت كنند، خلاقيت داشته باشند و ثابت كنند و باور كنند كه ما مي‌توانيم.
مشكل اساسي فرهنگي ما و بيكاران ما اين است كه ما از زمان تولد به فكر تامين جهيزيه دخترانمان و خريد آپارتمان و ماشين براي پسرانمان هستيم و به فرزندانمان مي‌گوئيم اگر ما روزي نبوديم شما همه چيز داريد باضافه كلي پول نقد!
تا اين تفكرات هست ما مشكل بيكاري خواهيم داشت كشورهاي پيشرفته دنيا اينگونه كارها را برنمي‌تابند و اجازه نمي‌دهند فرزندانشان به اتكاء داشته‌هاي پدري بخورند و بخوابند و يا به خاطر پشت ميز نشيني سالها انتظار بكشند و كار و اشتغال را صرفا در استخدام معني كنند.
حسن ختام
در پايان اين مصاحبه اختصاصي با مهندس نوين شهردار سابق تبريز شايسته ديديم مقاله‌اي را كه بعد از رفتن ايشان در صفحه اول روزنامه مهد آزادي شماره ۶۶۲۰ مورخ شنبه ۲۳ شهريور ماه سال ۹۲ قلمي شده بود به عنوان حسن ختام درج و توفيقات بيش از پيش اين انسان والاي تلاشگر را از خداوند منان مسئلت داريم.
سردبير ايران اقتصاد ـ منوچهر انتظار
منبع: ایران اقتصاد
